Van handenarbeid zijn we in de 18e en 19e eeuw de industriële revolutie ingerold. Handwerk werd vervangen door mechanisatie. En later door automatisering. We bevinden ons nu in een tijdperk van robotisering, cobotisering en kunstmatige intelligentie (AI).

Techniek is mooi hoor. Echt waar. AI-gedreven modellen die voorspellen hoeveel je moet bakken op een druilerige dinsdag. Slimme prullenbakken die exact registreren wat je weggooit. Automatisering die je helpt om minder te verspillen, om efficiënter te werken. En ja, ook platforms zoals Vers Voor Vandaag die zorgen dat lekkernijen niet onnodig eindigen in de kliko. Maar laten we eerlijk zijn: zonder de mens stelt dat allemaal niks voor.

'De titel van deze column is misschien wat vreemd. Op het eerste gezicht lijken beide zaken niets met elkaar van doen te hebben. Maar in deze tijd is niets minder waar. Laat mij het uitleggen.'

Bakkersvak & IJs-Vak, de beurs voor ambachtelijk vakmanschap. Het was toch weer een gezellige bedoening in Gorinchem. Een behoorlijk groot deel van onze sector heb ik met een glimlach voorbij de podcaststand van Kletskoek zien schuifelen. En toch moeten we echt even een kritische noot kraken.

Als geliefde mensen overlijden zijn ze in een klap (nog) meer aanwezig dan voorheen. Bij leven was het een soort vanzelfsprekendheid dat ze er altijd waren, vaak in je dagelijkse nabijheid van familie en vrienden, wat verder weg bij de sportclub. Niet zelden ook in het publieke domein, iemand aan wie je je kunt optrekken, een vertrouwd gezicht, die warme stem.

Een van de leukste dingen die in mijn werk voorbijkomt, is toch wel het leren van anderen en van elkaar. Ik mag drie keer per jaar studiedagen organiseren voor de Bakery Society. Daarbij gluren we bij onze bakkerijcollega's, maar we horen juist vaak ook de ondernemersverhalen van mensen en bedrijven die niet in onze sector zitten.

Midden januari is voor het eerst een afzonderlijke cao voor de industriële bakkerij afgesloten. Samen met de vakbonden FNV en CNV hebben we intensief gesproken over de kernpunten van die nieuwe cao. Die kernpunten zijn: gelijk werk en gelijk loon, een goede beloning, goede regelingen voor oudere medewerkers.

Vroeger zaten we gezellig bij elkaar in de straat: de bakker naast de slager, de groenteman om de hoek en de kaasboer een paar deuren verder. Klanten deden hun vaste rondje en kwamen overal even binnen. Je kende elkaar, stuurde klanten door ('Loop ook even bij de buurman binnen, hij heeft vandaag iets lekkers!') en samen zorgde je voor levendigheid in de buurt. Maar de tijden zijn veranderd.

De splitsing van de cao in het bakkersbedrijf is niet kenmerkend voor de sfeer tussen de grootbakkers en hun collega's in het midden- en kleinbedrijf. In elk geval het grootbedrijf ziet het ambacht als 'kraamkamer', als uithangbord, het gezicht van de sector naar consumenten toe.

'Brood- en banketambassadeurs kennen we in vele vormen en maten. Als eerste denk ik hierbij aan het Nederlands Bakkerijmuseum uit Hattem', schrijft Wim Kannegieter in zijn column voor Bakkerswereld. Maar er is meer.